Hauptwache

Hauptwache mieściła się w Rynku, na parterze budynku pod nr 48. Do niedawna sprzedaż ksiązek prowadziła tam księgarnia Adrianna, a obok działa klub Cubana. Kawiarnia swoją nazwę zawdzięczała znajdującej się przy niej wartowni regimentu grenadierów, gdzie Legniczanie w południe mogli podziwiać zmianę warty. Na początku XX w. właścicielem kawiarni był Johann Rußwurm, w latach 30. XX w. jej prowadzeniem zajmował się R. Buhlig.

25 lat od zamknięcia Legnickiej Straży 5 października 1905
Liegnitzwr Tageblatt, 14 października 1930 r.

4 października upłynęło 25 lat kiedy to po raz ostatni nadciągnęła Straż na Wielki Rynek. Po zamknięciu tej instytucji 5 października 1905 roku znikneła również jakaś część starej Legnicy. W kronice legnickiej Zum Winkla o utworzeniu Straży wzmiankuje się po raz pierwszy po objęciu w posiadanie Śląska przez Fryderyka Wielkiego. Ówczesną wartownię Straży stanowił domek przybrany arkadami, który wybudowano w 1747 roku w miejscu starego. W tamtych czasach Straż była bardzo potrzebna, albowiem wojsko – po Wojnie Siedmioletniej Regiment Garnizonowy Nr 43, na którego mundury składały się niebieskie kurtki z pomarańczowymi wyłogami, białe spodnie i kamizelka – nie stacjonował w koszarach, ale w kwaterach kamienic mieszczańskich, bądź też żołnierze wraz z żonami i dziećmi zamieszkiwali całe domy. Wartownia stanowiła miejsce zgrupowania Regimentu na wypadek alarmu. Po nieszczęsnych latach 1806/07 Legnica pozostała bez wojska, jej ochrona leżała w rękach Rady Miejskiej (obywateli), wówczas to korpus złożony z obywateli miasta w sile 30 mężczyzn codziennie szedł ze sztandarem do wartowni. To samo miało miejsce także w 1848 roku. Natomiast w 1842 roku stara wartownia Fryderyka musiała ustąpić nowemu budynkowi z otynkowanymi kolumnami doryckimi, który stoi jeszcze do dzisiaj. Po zamknięciu Straży pomieszczenia jej budynku służyły do przeróżnych celów aż do czasu przebudowy. Od końca roku 1913 mieści się w dawnej wartowni kafeteria „Kaffe Hauptwache”. 

O tym, że budynek ten niegdyś służył celom militarnym przypominają już tylko 15 centymetrowe moździerze, które w roku 1918 po zawarciu pokoju ukraińskiego zostały postawione w miejsce 2 francuskich dział o długich lufach zainstalowanych tam w 1915 roku.