Przedwojennej Legnicy już nie ma. Tu odbudowujemy ją wirtualnie. Chodzimy jej ulicami, poznajemy ludzi, ich codzienność, pracę i pasje. Bez polityki, bez uprzedzeń. Z miłości do miasta.

 
   
 
   


Szukaj w serwisie
Sprawdź nazwę ulicy
 
 


Fundacja Historyczna Liegnitz.pl

o Fundacji

Kategorie

Historia miasta
Katalog firm
Miejsca
Legniczanie
Galeria
Źródła

Nasz serwis

geneza regulamin pliki cookie (nowe zasady) mapa serwisu kontakt
« strona główna

Aktualności na forum

15.10.2024, janbro:
Re: Cmentarz komunalny
Te kamienie o które się pytasz są obecnie w Lapidarium na cmentarzu od 2014 r.

18.11.2022, Kefir:
Re: Sztuka cmentarna
Całą serię zdjęć legnickiego cmentarza wykonaną przez Krafta znajdziemy pod...

17.11.2022, Kefir:
Re: Sztuka cmentarna
Henry Kraft to mało znana nam postać naszego miasta. Człowiek wykształcony...

Zaloguj się do forum:

login:
hasło:

lub załóż konto


Nasi przyjaciele

 

Cmentarz żydowski

W roku 1815 r. wyznaczony został obszar cmentarza na terenie dzielnicy Kartuzy, w rejonie ulic Kamiennej i Nadbrzeżnej w miejscu stojącego dzisiaj (od 1908 r.) neogotyckiego kościoła św. Jacka. Nie była to trafna lokalizacja ze względu na podmokły, nieobwałowany, przyrzeczny teren niekorzystny dla pochówków. Już w 1837 r. zarząd gminy żydowskiej postanowił znaleźć nowe miejsce. W tym samym roku wybitny bankier legnicki, a także radny miejski Raphael Prausnitzer wykupił grunt przy ulicy Wrocławskiej, należący do cmentarza ogólnego miasta Legnicy i przekazał go w darze społeczności żydowskiej. Ceremonia otwarcia nowego cmentarza miała miejsce 30 listopada 1838 r., chociaż pierwsze pogrzeby odbywały sie w tym miejscu już w 1834.
W 1891 r. powiększono cmentarz w kierunku północnym o 0,76 ha, także w 1921 r. cmentarz nieznacznie zwiększył swoją powierzchnię. W 1877 r. z inicjatywy rabina dra Moritza Landsberga na terenie nekropolii wybudowano dom przedpogrzebowy. Budynek z salą do nabożeństw żałobnych, masywny, w formie prostopadłościanu, na rzucie zbliżonym do kwadratu, postawiono w modnym stylu eklektycznym z przewagą dekoracji neorenesansowych. Jego bryłę ozdabiają na narożach cztery niewielkie sterczyny.
Na tym cmentarzu zostało pochowanych wielu znakomitych legniczan, między innymi twórca szkoły talmudycznej (1854 r.) rabin Moritz Landsberg, postać charyzmatyczna i wiodąca dla życia religijnego i kulturalnego nie tylko legnickiej gminy. Z M. Landsbergiem współpracowali cenieni nauczyciele szkoły talmudycznej J. Kronecker, M. Levin oraz znany w Legnicy historyk i działacz społeczny Ascher Sammter. Szkoła talmudyczna znajdowała się obok synagogi, na terenie zabudowy miejskiej, ujętej dzisiejszymi ulicami: Złotoryjską, Gwarną i Piekarską. Na legnickim cmentarzu znaleźli także miejsce spoczynku: handlarze, kupcy (Louis Danziger, Wolff Krimmer, Eduard Doctor), szynkarze, aptekarze, bankierzy, fabrykanci (Felix Prager, Moritz Pappe, Hermann Wieluner), adwokaci (Max Fronzig, Gerhard Breit-Fronzig), destylator (Philipp Neisser), lekarze (Wilhelm Weichmann), rzemieślnicy, przedstawiciele zawodów, którymi parała się żydowska społeczność miasta a także przedstawiciele inteligencji (doktor filozofii Julius Josephy, rabin Moritz Peritz).
Po zakończeniu II wojny światowej cmentarz żydowski był użytkowany przez napływową społeczność polskich Żydów i jest nadal czynny. Największego zniszczenia zespołu zabytkowych rzeźb nagrobnych, paradoksalnie nie dokonali naziści, lecz katastrofalny huragan, który nawiedził Legnicę 23 lipca 2009 r.

Polecane artykuły:

K. Kotlińska, Ogród macew - zabytkiem ginącej kultury? O cmentarzu żydowskim w Legnicy
R. Piaskowski, Dom Wieczności w Legnicy, Midrasz nr 3/2012
P. Piluk, Podwójna obcość. Zabytki niemieckich Żydów w Legnicy, Słowo Żydowskie nr 7/2009  

Nagrobek Jaromira Barschall i jego syna Martina na cmentarzu żydowskim. Fot. 2019 r.
Dwustronny nagrobek Adolpha i Henriettte Chemke na cmentarzu żydowskim. Fot. 2019 r.
Przewrócone płyty nagrobne Richarda Liebrechta i jego żony Cilli z domu Doctor. Liebrecht był właścicielem firmy A.Doctor. Cmentarz żydowski, fot. 2018 r.
Cmentarz żydowski. Nagrobek Hermanna Wielunera i jego żony Emmy, współwłaściciela firmy obuwniczej M.Wieluner. Fot. 2018 r.
Cmentarz żydowski. Płyta nagrobna Norberta Bicka, współwłaściciela fabryki wyrobów wełnianych Lorenz & Bick. Fot. 2013 r.
Macewa przedsiębiorcy Adolpha Franka. Fot. Iwona Palimąka, maj 2014
Nagrobek rodzinny Moritza Pappe na cmentarzu żydowskim w Legnicy, styczeń 2014 r.
Nagrobek Bernharda Salingera na cmentarzu żydowskim w Legnicy, kwiecień 2013 r.
Macewa Juliusa i Berty Philippsohn na cmentarzu żydowskim w Legnicy. Kwiecień 2013 r.
Nagrobek rodziny Cohn na cmentarzu żydowskim. Philipp Cohn był właścicielem firmy J. & P. Cohn
Dom Pogrzebowy z 1877 roku - kwiecień 2011
Grobowiec rodziny Haurwitz. Cmentarz żydowski w Legnicy - listopad 2011
Eduard i Martha Doctor - kwiecień 2011
listopad 2011
listopad 2011
Grobowiec rodziny Krimmerów - listopad 2011
Felix Prager (1840-1888) - listopad 2011
Jacob Elkusch (1847-1912), Jenny Elkusch (1853-1930) - listopad 2011
kwiecień 2011
David Buchholz, Bertha Cohn - listopad 2011
Sophie Buchholz, Martin Müldaur - listopad 2011
listopad 2011
listopad 2011
listopad 2011
Moritz Cohn, Lina Cohn listopad 2011
listopad 2011
listopad 2011
listopad 2011
listopad 2011
Georg Doctor (1886-1914) kwiecień 2011

Dostępne pliki:

pdf   Slowo_Zydowskie_07.2009_Podwojna_obcosc.pdf  880.6 kB
P. Piluk, Podwójna obcość, Zabytki niemieckich Żydów w Legnicy, Słowo Żydowskie, nr 7/2009,

« poprzedni
 
   
   
   

 

   
  decor handcrafted by egocentryk.org  
   


    Serwis:     « strona główna    geneza     regulamin     pliki cookie (nowe zasady)     mapa serwisu     kontakt         |      Fundacja:     « strona główna    o Fundacji         |     flag DE

© Fundacja Historyczna Liegnitz.pl, 2011-2014. Wszelkie prawa autorskie zarówno do serwisu, jak i prezentowanych materiałów są zastrzeżone.